Kanalizacja sanitarna
TEORIA
Ścieki – to zużyte ciecze, roztwory, koloidy lub zawiesiny, a także odpadowe ciała stałe odprowadzane za pomocą rurociągów do odbiorników naturalnych jakimi mogą być zbiorniki lub cieki wodne, doły gnilne itp. W postaci ścieków odprowadza się odpadowe substancje przemysłowe oraz odpady żywnościowe i fekalia z miejskich i osiedlowych gospodarstw domowych. Ze względu na dużą szkodliwość biologiczną ścieków, zarówno komunalnych jak i przemysłowych, przed odprowadzeniem do wód lub ziemi powinno się poddawać je oczyszczeniu w oczyszczalniach.
HISTORIA
Idea kanalizacji sięga pierwszych starożytnych cywilizacji. Już miasta najstarszej indyjskiej kultury – „Indus-Saraswati” (2800 – 2400 p.n.e.), a wśród nich Harappa i Mohendżo Daro, wyposażone zostały w wysoce zaawansowany system kanalizacyjny. Rury, umieszczone pod kamiennymi płytami ulic, odprowadzały ścieki z domów prywatnych wprost do rzeki.
Jednym z pierwszych miast, które otrzymało w nowożytnej Europie częściowo murowaną kanalizację, był Bolesławiec na Śląsku (1559 r.) – Śląsk był wtedy jedną z najbogatszych prowincji w Europie, o wysokim stopniu urbanizacji i zaawansowania technologicznego. Pojawiające się stopniowo w innych miastach Europy ceglane kanały nie były jednak ze sobą skoordynowane i trzeba było czekać do I połowy XIX w., kiedy w metropoliach (Paryż, Londyn, Nowy Jork) zaczęły pojawiać się systemy kanalizacyjne.
POLSKA
Zgodnie z informacjami udostępnionymi przez Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie” na koniec 2016 roku w polskich aglomeracjach funkcjonowało 1658 biologicznych oczyszczalni ścieków, z czego 601 o podwyższonym usuwaniu związków biogennych
Do największych oczyszczalni w Polsce w 2018 roku zaliczono:
- Oczyszczalnia Ścieków „Czajka”– Warszawa: przepustowość 515 000 m³/d,
- Grupowa Oczyszczalnia Ścieków Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej (GOŚ-ŁAM): przepustowość 332 000 m³/d,
- Zakład Oczyszczania Ścieków Płaszów – Kraków: przepustowość 328 000 m³/d,
- Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Koziegłowach – Poznań: przepustowość 260 000 m³/d,
- Oczyszczalnia Ścieków Janówek – Wrocław: przepustowość 170 000 m³/d.
- Oczyszczalnia ścieków Białystok: przepustowość 100 000 m3/d.
HAJNÓWKA
Miasto Hajnówka na początku lat 50-tych posiadało jedynie dwa odcinki kanalizacji ogólnospławnej o długości ok 1 km. Oba były włączone bezpośrednio do rzeki. Wraz z rozwojem miasta rozwijała się sieć kanalizacyjna. W roku 1967 miasto zwiększyło długość sieci kanalizacji do 4,5 km. Pod koniec lat 60-tych została wybudowana tymczasowa oczyszczalnia ścieków komunalnych typu rowu biologicznego niskoobciążonego o przepustowości 842,7 m3/d.
Aktualnie funkcjonującą miejską oczyszczalnie ścieków oddano do eksploatacji w 1997r. W 2014 roku ze względu na rozwój miasta oczyszczalnia została zmodernizowana. Głównym elementem modernizacji było dobudowanie dwóch reaktorów biologicznych typu SBR i osiągnięcie przepustowości 6000 m3/d.
Oczyszczalnia w Hajnówce oczyszcza ścieki komunalne i przemysłowe z terenu miasta i części gminy Hajnówka. Efekt oczyszczania ścieków jest następstwem procesów mechaniczno-biologicznych z możliwością wspomagania chemicznego. Układ technologiczny pozwala na uzyskanie w procesie biologicznym wysokiej redukcji związków organicznych i związków biogennych w postaci azoty i fosforu.
Pierwszym elementem procesu oczyszczania jest część mechaniczna składająca się z sita, piaskownika ,zgarniacza tłuszczu, płuczki piasku. Podstawowymi urządzeniami części biologicznej jest sześć sekwencyjnych biologicznych reaktorów (SBR), w których następują redukcje związków biogennych. Do napowietrzania reaktorów zastosowano dmuchawy rotacyjne które doprowadzają sprężone powietrze do rusztów mieszadeł HyperClassic. Oczyszczone ścieki odprowadzane są poprzez stawy stabilizacyjne do odbiornika, którym jest rzeka Leśna Prawa.
W ciągu technologicznym oczyszczani ścieków obiekty i urządzenia generujące odorowość są zhermetyzowane i podłączone do układów dezodoryzacji. Procesy dezodoryzacji oparte są na sorpcyjnym działaniu węgla aktywnego oraz na promieniowaniu UV.
Nadmiar osadu czynnego z bioreaktorów odprowadzany jest do mechanicznego zagęszczenia na wirówkach dekantacyjnych, a następnie poddawany jest procesowi ATSO. Autotermiczna termofilowa stabilizacja osadu jest oparta na redukowaniu substancji organicznych zawartych w osadach ściekowych. Zmniejszenie tych substancji przeprowadzane jest przez aerobowe mikroorganizmy w warunkach tlenowych. Przemiana energii aerobowej towarzyszy wysoka temperatura od 55 do 80 oC, która umożliwia higienizację osadu. Ustabilzowany i zhigienizowany osad po odwodnieniu na wirówce zagospodarowywany jest rolniczo. Proces obróbki osadu w technologii ATSO daje możliwość przekształcenia osadu w środek polepszająca warunki glebowe o nazwie handlowej „Haj-Plon”.
Nadmiar ciepła powstającego podczas procesu ATSO wykorzystywany jest do ogrzewania budynków oczyszczalni ścieków.